Żylaki są istotnym problemem zdrowotnym, którego nie należy lekceważyć. Dotyka on zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Żylaki występują i u osób starszych, i u młodszych. Chorobie tej lepiej zapobiegać niż ją leczyć. Jeśli jednak już się pojawi, współczesna medycyna oferuje szereg metod, które pozwalają na radzenie sobie z tymi zmianami chorobowymi.
Żylaki – choroba niewydolnych żył
Czym tak właściwie są żylaki? To poszerzone naczynia krwionośne, w których krew zalega zamiast krążyć po organizmie. Są efektem osłabienia ścianek żył oraz nieprawidłowego funkcjonowania zastawek żylnych. Przybierają postać krętych, grubych, sinych żył, doskonale widocznych pod skórą. Leczeniem tego rodzaju zmian zajmuje się flebolog.
Żylaki mogą występować w różnych miejscach, ale najczęściej kojarzą się z nimi żylaki kończyn dolnych. Dość często można też usłyszeć o hemoroidach. To po prostu żylaki odbytu. Dość często występują też żylaki na jądrach, czyli żylaki powrózka nasiennego, a także żylaki pochwy, żylaki macicy, żylaki pęcherza moczowego czy żylaki przełyku.
Zmiany żylakowe mogą mieć poważne konsekwencje. Bywają bolesne, ale przede wszystkim mogą prowadzić do powikłań zagrażających życiu. Przy żylakach zwiększa się na przykład ryzyko powstawania zakrzepów i owrzodzeń oraz stanów zapalnych żył. Są też dość uciążliwe. Wywołują uczucie ciężkich nóg, zmęczenia, mrowienia, obrzęki, zaczerwienienia, uczucie swędzenia. Do tego są mało estetyczne.
Dawniej główną metodą radzenia sobie z nimi były operacje chirurgiczne. Żylak był po prostu wycinany, co stwarzało pewne ryzyka, a do tego oznaczało konieczność odbycia rekonwalescencji. Dziś jednak rozwój medycyny sprawił, że leczenie żylaków ma o wiele mniej inwazyjny charakter. Stosowane metody pozwalają szybko powrócić pacjentowi do formy. Często może on wrócić do aktywności natychmiast po zabiegu. Jakie to sposoby usuwania żylaków?
Leczenie żylaków – metody farmakologiczne i leczenie uciskowe
Przede wszystkim trzeba podkreślić, że decyzja o tym jak leczyć żylaki, należy do lekarza prowadzącego pacjenta. Wiele zależy od stopnia zaawansowania choroby. Najprostsze i najmniej inwazyjne środki to leczenie farmakologiczne oraz terapie uciskowe, czyli tak zwana kompresjoterapia. Bardzo często stosuje się je jako uzupełnienie metod zabiegowych i chirurgicznych. Mają działanie profilaktyczne oraz łagodzące objawy. Ich stosowanie pozwala też zahamować rozwój choroby.
W leczeniu farmakologicznym wykorzystywane są preparaty, których działanie m.in. wzmacnia elastyczność i napięcie żył, hamuje procesy zapalne, usprawnia mikrokrążenie i krążenie krwi w żyłach, zapobiega jej zastojowi. Mogą to być balsamy i maści, tabletki na żylaki, mieszanki ziołowe. Część leków jest dostępna bez recepty, ale ich przyjmowanie powinno się konsultować z lekarzem lub farmaceutom.
Z kolei kompresjoterapia wykorzystuje pończochy uciskowe, rajstopy i skarpety do zapobiegania i powstrzymywania rozwoju żylaków. Ucisk usprawnia przepływ krwi, pomaga zredukować obrzęki, a także przynosi ulgę. Doborem odzieży uciskowej również powinien zająć się lekarz. Pończochy uciskowe mogą mieć różny stopień kompresji. Trzeba wiedzieć, jak je dopasować do stopnia rozwoju choroby.
Zabiegowe i chirurgiczne usuwanie żylaków
Flebolog może też zastosować metody zabiegowe i operacyjne. Stosowane są one przede wszystkim przy bardziej zaawansowanych zmianach chorobowych. Ostatnie dekady przyniosły w tym zakresie spory rozwój i wiele nowoczesnych metod. Przykładem może być usuwanie żylaków parą wodną. W ostatnich latach to dość popularny zabieg na żylaki nóg. Do radzenia sobie z tym problemem wykorzystywany jest także laser, specjalne substancje zasklepiające światło żył, a nawet fale radiowe czy krioterapia. Wspólną cechą tych metod jest małoinwazyjny charakter. Leczenie żylaków przy ich pomocy jest szybkie, a pacjent wraca do codziennej aktywności w krótkim czasie. Nie jest bowiem potrzebny pobyt w szpitalu. Zabieg przeprowadza się ambulatoryjnie.
Przykładem terapii z użyciem lasera może być zabieg laserowej ablacji wewnątrzżylnej (EVLT). Metoda ta polega na zasklepianiu światła żył przy pomocy światłowodu wprowadzanego do żyły i emitującego w odpowiednim miejscu światło laserowe. Zabieg trwa krótko, a do tego nie zostawia blizn. Zmieniona chorobowo żyła zostaje zaś zamknięta i problem żylaka zostaje rozwiązany.
Z kolei leczenie żylaków parą wodną, czyli leczenie żylaków metodą SVS, zamiast światłowodu wykorzystuje cewnik, którym podaje się substancję zamykającą światło żyły. Podobny charakter ma zabieg klejenia żył. W tym wypadku wykorzystywana jest jednak inna substancja, klej medyczny. W obu wypadkach iniekcja ma bezbolesny charakter, a po zabiegu można wrócić do codziennych zajęć.
Flebolog może też skorzystać z metody znanej jako miniflebektomia żylaków, nazywanej również szydełkowaniem żył. W trakcie zabiegu lekarz robi delikatne nacięcia skalpelem, a następnie wyciąga przez ranę żyłę na zewnątrz i wycina dotknięte zmianami miejsce. Miniflebektomia jest wykonywana pod znieczuleniem miejscowym przy wykorzystaniu leków obkurczających. Jest stosowana zazwyczaj jako uzupełnienie innych metod leczenia i pozwala. Ma zdecydowanie mniej inwazyjny charakter niż pełna operacja żylaków, która polega na całkowitym wycięciu zmienionych chorobowo miejsc.
Warto podkreślić, że operacja to metoda ostateczne, która jest stosowana tylko w najbardziej zaawansowanych stadiach choroby, gdy nie ma możliwości inaczej sobie z żylakami poradzić. To bezpieczna metoda, jako że zabiegi tego rodzaju wykonywane są od ponad stu lat, ale wiąże się ona z najdłuższym okresem rekonwalescencji. Zarazem o ile przed laty oznaczało to pobyt w szpitalu, dziś pacjent jest szybko wypuszczany do domu. Wskazane jest przy tym chodzenie po operacji żylaków kończyn dolnych, aby zapobiec powstawaniu zakrzepów w żyłach oraz przyspieszyć powrót chorego do pełnej sprawności.
Żylaki – leczenie domowe
Z żylakami można również walczyć domowymi sposobami, choć metody te to bardziej profilaktyka i łagodzenie objawów (np. masaże nóg i unoszenie ich powyżej poziomu ud oraz powyżej poziomu serca w czasie odpoczynku w przypadku żylaków kończyn dolnych) niż leczenie. Warto zmienić tryb życia i codzienne nawyki. Osobom narażonym na występowanie żylaków zaleca się chociażby zmianę diety, zmniejszenie wagi ciała czy zwiększenie aktywności fizycznej. Poleca się również unikać alkoholu, noszenia obcisłych ubrań, butów na obcasach. Niewskazane są wizyty w solariach i saunach. W dużej mierze chodzi tu o zapobieganie rozwojowi choroby oraz niwelowanie czynników, które przyczyniają się do powstawania żylaków.