Ogłoszono wyniki konkursu „Zabytek Zadbany” za 2021 rok. W kategorii „właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem” nagrodę specjalną przyznano m.in. projektowi „Trwała ruina zamku w Rabsztynie”. Odebrał ją w Warszawie z rąk Magdaleny Gawin, pełniącej funkcję podsekretarz stanu w MKiDN, burmistrz Miasta i Gminy Olkusz Roman Piaśnik.
Zamek w Rabsztynie doceniony w konkursie
Historyczne ruiny rabsztyńskiego zamku były jednym ze 136 zabytków zgłoszonych do konkursu z 15 województw. Oceniane były przez wybitnych specjalistów zajmujących się konserwacją zabytków, architekturą oraz historią. Jury doceniło 20 lat kompleksowej pracy, która prowadzona była zgodnie z Kartą ochrony historycznych ruin Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Ochrony Zabytków. Utrwalono dzięki temu zagrożone ruiny zamku i uczyniono z nich istotną atrakcję turystyczną. Warownia w Rabsztynie została odwiedzona w 2021 roku przez co najmniej 60 tys. osób.
Dzięki prowadzonym pracom udało się wyeksponować i zabezpieczyć przed zniszczeniem relikty z okresu gotyckiego i renesansowego, a także przedstawić historię zamku, jego budowy, a także fazy prac konserwatorskich. W konkursie – do którego zamek został zgłoszony na początku roku 2021 – brano pod uwagę również działania popularyzatorskie.
Zamek w Rabsztynie jest częścią Szlaku Orlich Gniazd i jest niezwykle cennym obiektem. Ruiny stanowią interesujący przykład architektury obronnej na skalę nie tylko Małopolski, ale i całego kraju. Warownia została zbudowana na wzgórzu, a dziś jako forma trwałej ruiny stanowi atrakcję turystyczną, wkomponowującą się w lokalny krajobraz. Laur w konkursie to kolejna nagroda, którą gmina otrzymuje za działania związane z promocją i popularyzacją historii oraz zabytków. W 2020 roku Srebrny Szlak Gwarków Olkuskich został uznany „Wydarzeniem Historycznym Roku”.
Czym jest konkurs Zabytek Zadbany?
„Zabytek Zadbany” to konkurs o ogólnopolskim charakterze, który jest organizowany od 1975 roku. Jego celem jest promocja opieki nad zabytkami poprzez propagowanie najlepszych wzorów konserwacji, utrzymania i zagospodarowania zabytków. Cała procedura konkursowa jest prowadzona przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, ale organizatorem jest Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalny Konserwator Zabytków.
Konkurs „Zabytek Zadbany” jest skierowany do właścicieli i zarządców zabytkowych nieruchomości. Mogą zostać oni docenieni jedną z 7 nagród oraz 14 wyróżnień w 6 kategoriach za działania budowlane, rewitalizacyjne, badawcze i konserwatorskie. W kategorii specjalnej jury może przyznać dwie nagrody. Oprócz rabsztyńskiej warowni w tym roku doceniono również zespół zamkowy w Łańcucie. W konkursie „Zabytek Zadbany” doceniono też dwa inne obiekty z województwa małopolskiego. W kategorii architektura i budownictwo drewniane wyróżniono Parafię Rzymskokatolicką Świętego Michała Archanioła w Szalowej za kompleksowe badania i prace konserwatorskie, a także Willę Koliba, nad którą kuratelę sprawuje Muzeum Stylu Zakopiańskiego im. Stanisława Witkiewicza w Zakopanem.